Trzy tysiące lat temu niewielka grupka bohaterów wypełzła w ciemnościach z brzucha konia trojańskiego i doprowadziła do upadku potężnego królestwa. Dzisiaj wojownicy do zadań specjalnych zjeżdżają w ciszy na linach ze śmigłowców albo wychodzą na brzeg z łodzi podwodnych. Od dawien dawna życie i śmierć ludzi wykonujących ekstremalne zadania to krwawa mieszanka przeznaczenia, legend i fantazji. Od czasów biblijnych aż po wojnę w Iraku dzięki operacjom specjalnym zaskakiwano i niszczono przeciwnika, który wydawał się nieskończenie silniejszy. Zrozumienie tych misji oznacza poznanie nie tylko najokrutniejszych metod prowadzenia wojen, ale także najważniejszych punktów zwrotnych w dziejach cywilizacji. Derek Leebaert pokazuje kolosalny wpływ, jaki oddziały specjalne wywierały w kluczowych momentach historii oraz niezwykłe zdolności, dzięki którym zmiany te były możliwe. Poznamy więc nocny atak Aleksandra Wielkiego na najbardziej niezdobytą twierdzę starożytnego świata, rozbójników – krzyżowców walczących na obrzeżach chrześcijańskiego świata, ryzykowne wyczyny w czasach imperialnej ekspansji, konfederackich sabotażystów i porywaczy, przypominających duchy zwiadowców oraz najważniejsze zabójstwa podczas drugiej wojny światowej, a także tajne jednostki, które w dwudziestym pierwszym wieku przy pomocy wyrafinowanych technologii ścigają równie tajemniczych wrogów na całym świecie. Leebaert stawia błyskotliwą hipotezę, że im mocniejsze państwo, tym niżej może upaść, jako że jego słabe punkty są zawsze widoczne dla mniejszych przeciwników. To odwieczna, śmiertelna dynamika, która kształtuje również naszą przyszłość. Historia konia trojańskiego to pierwszy przykład operacji specjalnej. Błyskotliwy pomysł, przebiegłość dała Grekom to, czego nie osiągnęli w ciągu dziesięciu lat krwawych szturmów. W niespełna wiek później elitarna grupa hebrajskich pasterzy pod wodzą Gedeona pokonała licznych „jak szarańcza” Madianitów przypominając nam o wyższości jakości i rozumu nad masą. Pizystrat trzykrotnie został tyranem Aten wykorzystując teatralne sztuczki i dezinformację. Szybkość działania i pewność siebie czynią z niego ojca chrzestnego zamachu stanu jako operacji specjalnej. Aleksander Wielki był być może największym patronem operacji specjalnych i jednym z najskuteczniejszych dowódców komandosów w historii. Czasy Karola Wielkiego, który panował w latach 768–814, to pasmo ciągłych sukcesów ofensywnych, wynikających między innymi z ogólnego planowania i gromadzenia informacji, które nie miały zostać powtórzone aż do czasów Napoleona. Maleńkie kadry najeźdźców w niespełna dwadzieścia lat zniszczyły Azteków i Inków, mimo iż ci wystawili dobrze zorganizowane armie liczące dziesiątki tysięcy ludzi. Błyskotliwe posunięcie Cortésa – porwanie Montezumy w samym sercu wrogiego państwa Azteków wykorzystywało blef, wyobraźnię i zuchwałą odwagę. Rozwinięta cywilizacja Inków, całkowicie odizolowana od reszty ludzkości, została zniszczona przez grupę zabijaków pod wodzą słabo wykształconego Francisca Pizarra dysponującą siłą ognia nie większą od siły ognia współczesnego karabinu maszynowego. W historii operacji specjalnych odnajdziemy niezliczoną liczbę precedensów. Skrajne ryzyko i wielkie korzyści wiążące się z działaniami garstki śmiałków kształtowały życie naszych przodków, a obecnie kształtują nasze. DEREK LEEBAERT wykładowca Georgetown University, dyrektor Army Historical Foundation konsultant i doradca amerykańskich agencji rządowych ds. bezpieczeństwa i polityki zagranicznej. Autor bestselera The Fifty-Year Wound: How America’s Cold War Victory Shapes Our World.