Początki zawodu lekarza wykraczają oczywiście poza wiek XIX, któremu m.in. poświęcamy cały ten zbiór, wydawany od roku 2003 w ramach serii Zawody medyczne na ziemiach polskich w XIX i XX w. Jednak przyjęta dla całości wspomnianej serii cezura, adekwatna dla wielu tworzonych wtedy zawodów medycznych, chociażby pielęgniarki, zobowiązuje nas do ograniczeń, pozostanie w dwóch ostatnich, minionych stuleciach, zarazem do utrzymania się w tej wcześniej przyjętej konwencji. Wydawać się może, że zawód lekarza może poszczycić się wieloma opracowaniami dotyczącymi historii jego rozwoju. Tymczasem penetracja zawartości bibliograficznych niestety na to nie wskazuje… Naszym opracowaniem próbujemy zmienić tę statystykę, a zarazem przedstawić zmieniające się na przestrzeni stuleci oblicze lekarskiej profesji, w dwóch najważniejszych dla medycyny okresach XIX i XX wieku. Koncentrujemy się najpierw na XIX. stuleciu, prezentując tutaj mało znane zagadnienia, jak np. kształtowanie się specjalności medycznych, sylwetki zapomnianych lekarzy, w tym i czasem pierwszych kobiet. Ponadto warunki pracy, wyposażenia, ale staramy się ukazać i nowe, wprowadzane wtedy działy interwencji medycznej jakim była pierwsza pomoc, udzielana w ramach pogotowia ratunkowego. Wykorzystujemy przy tym różne źródła wiedzy historycznej, w tym archiwalia, prasę, ale i zwłaszcza dla XX. stulecia – film polski oraz inną twórczość artystyczną, w tym także lekarską… Publikacja powstała we współpracy z Polską Akademią Nauk i Śląskim Uniwersytetem Medycznym.