Średniowieczne zamki przez wieki były domeną miłośników „starożytności”. Również i dzisiaj potężne warownie lub ich ruiny przyciągają uwagę nie tylko historyków, konserwatorów i architektów, lecz także całej rzeszy zwiedzających je podróżnych, zaś w tekstach przewodników i folderów turystycznych wciąż ożywa duch romantyzmu. Autorzy szkiców zebranych w niniejszym tomie — badacze z całej Europy Środkowej i Wschodniej: od Niemiec, przez Czechy, Słowację, Polskę, Ukrainę i Białoruś, aż po Rosję — podejmują rozmaite zagadnienia związane z funkcjonowaniem zamków w szeroko pojętej przestrzeni społecznej: w prawie, gospodarce, polityce, kulturze, obyczajach i mentalności ludzi średniowiecza i czasów nowożytnych. Książka ta jest najobszerniejszym na przestrzeni ostatnich kilku dziesiątków lat podsumowaniem dorobku polskiej kastelologii i jako taka stanowić będzie istotny punkt odniesienia dla przyszłych badań.