Publikacja powstała jako dopełnienie wcześniejszych studiów Autora nad współczesnymi teoriami i nurtami wychowania. Książka nie ma charakteru badań historycznych, gdyż zakres analizowanego rozwoju myśli pedagogicznej ma niedługą historię, a pod pewnymi względami wykracza nawet poza rozwój nauk pedagogicznych, choć te czerpią z nich swoje inspiracje. Książka jest owocem prowadzonych przez wiele lat badań i dyskusji w środowiskach akademickich w naszym kraju. Kolejne jej fragmenty są wynikiem spotkań i wygłaszanych w czasie konferencji referatów, które miały miejsce na wielu uczelniach wyższych w Polsce. Niektóre były częściowo publikowane w rozproszonych materiałach konferencyjnych czy tomach jubileuszowych. Książka nawiązuje także do zapoczątkowanego w 1989 r. cyklu seminariów i studiów kulturowych, jakie prowadzili profesorowie UMK w Toruniu – Zbigniew Kwieciński i Lech Witkowski pod nazwą „Nieobecne dyskursy”. Dzięki nim odtwarzane były nieistniejące i zniszczone w okresie PRL dyskursy pedagogiczne, w tym szeroko rozumiana pedagogika humanistyczna. Publikacja składa się z pięciu rozdziałów. W pierwszym skoncentrowano się na terminologii wykorzystywanych w badaniach współczesnej myśli pedagogicznej. Drugi rozdział rozwija temat myśli pedagogicznej w ponowoczesnym świecie (metafora pedagogiki jako hipermarketu i labiryntu myśli). W trzecim rozdziale przedstawiono klasyfikacje, typologie i mapy myśli pedagogicznej. Kolejny rozdział zawiera studia porównawcze myśli pedagogicznej. W ostatnim rozdziale rozwinięto problematykę egzemplifikacji badań nad recepcją i krytyką prądów pedagogicznych. Jest to podręcznik, który powinien być wykorzystywany w kształceniu studentów pedagogiki i pedagogiki specjalnej, a także w doskonaleniu kadr nauczycielskich oraz akademickich. Książka powinna stać się dobrą zachętą dla innych badaczy do dalszych analiz porównawczych współczesnej myśli pedagogicznej.