Książka zawiera studia, artykuły publicystyczne, a także fragmenty wspomnień autora, związane z minionym stuleciem określonym przez Zbigniewa Brzezińskiego jako "wiek megaśmierci". Skupia uwagę czytelnika na ogólnej charakterystyce epoki, skutkach systemów totalitarnych i ich ideologii, II wojnie światowej, polityce okupanta niemieckiego wobec Polski i Polaków, postawie narodu polskiego w wielkiej próbie dziejowej, walce Polaków o niepodległość, akcji "Burza" oraz na Powstaniu Warszawskim, losach i roli Ziemi Lubelskiej w latach wojny, martyrologii Żydów oraz stosunkach polsko-ukraińskich. Nie zabrakło też studiów o sytuacji politycznej w Polsce Ludowej w warunkach "ograniczonej niepodległości i ograniczonej suwerenności".