Niniejsza publikacja miała być w pierwotnym założeniu jej inicjatorów i redaktorów księgą jubileuszową, powstałą z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin oraz trzydziestopięciolecia pracy naukowej prof. dra hab. Jana Hellwiga, rocznic obchodzonych w 2001 roku. Redaktorzy i autorzy zawartych w niej studiów chcieli wyrazić swoje uznanie dla Jego dorobku i wkładu w rozwój historii wychowania, a jednocześnie przekonanie, że formalne przejście Profesora na emeryturę nie przerwie Jego aktywnej pracy naukowej i pedagogicznej. Ze Słowa wstępnego