Zbiór czternastu esejów publikowanych w czasopismach, głównie w „Twórczości”, w latach 1956-1961. Na kanwie omawianych dzieł historycznych, literackich bądź pamiętników, obejmujących czasy zamierzchłe aż po drugą wojnę światową, autor snuje erudycyjne rozważania o przeszłości, często przeplatane refleksjami nad współczesnością, a także osobistymi wspomnieniami.