Paweł Jasienica ukazuje Polskę piastowską poprzez fragmenty kronik z XI i XII wieku, których autorami są: biskup Thietmar, Gall Anonim, Wincenty Kadłubek. Jasienica odsłania panoramę najdawniejszych dziejów dodając do nich obszerny komentarz. Ukazuje realia epoki, przypomina wydarzenia polityczne nie tylko na terenie Polski, ale i Europy, zwraca uwagę na wartości ważne dla kształtowania się świadomości zbiorowej Polaków, potrzebę posiadania suwerennego państwa, przeciwstawiania się partykularyzmom i zaściankowości.