Z wprowadzenia […] dziedzina archiwalna szybko się zmienia. Obserwowanie przeobrażeń rodzi pytania, czy spuścizna przeszłości – zasady archiwistyki (na czele z pertynencją terytorialną, proweniencją) nie stanowią produktu swego czasu, a także w jaki sposób funkcjonują one dziś poza deklaracjami? Czy w przy­szłości będą pomocą, czy zawadą dla sprawnego funkcjonowania dziedziny archiwalnej? Zatem czy archiwistyka ma charakter uniwersalny, ponadczaso­wy, czy też jest każdorazowo uwarunkowana kulturowo? Czy teoria archiwal­na jest w wystarczającym stopniu rozwinięta? Czy wypracowana dotychczas terminologia i zasady wyczerpują zakres archiwistyki i stanowią spójny sy­stem? Jeśli zaś teoria archiwalna wymaga rozwinięcia, to za pomocą jakich narzędzi (jakiej metodologii) możliwe jest powszechnie akceptowane dopre­cyzowanie (wypracowanie nowych) zasad, terminów i pojęć? Tak wielka licz­ba rodzących się pytań uzasadniała potrzebę zwrócenia się do środowiska archiwalnego z propozycją sformułowania prób odpowiedzi. Zamieszczone w niniejszym zbiorze artykuły są tymi odpowiedziami. Agnieszka Rosa i Waldemar Chorążyczewski