Dzieje sceniczne dramaturgii Czechowa w Polsce mają swoją dynamikę, w oglądzie całościowym pozwalają dotrzeć do głębokiego powinowactwa przedsięwzięć odległych od siebie zarówno czasowo, jak i estetycznie oraz ujawnić poprzez perspektywę porównawczą wtórność rozwiązań reklamowanych przez twórców jako nowatorskie. Każda z opisanych tu inscenizacji albo deklaruje początek nowych tendencji w sposobach teatralnej lektury Czechowa, albo jest najbardziej wyrazistym wzorcem tendencji powielanej i rozwijanej potem przez innych reżyserów. Ze Wstępu