Rola opozycji w łamaniu państwowego monopolu informacji, interpretacji faktów, w podważaniu prawomocności tego, co oficjalne definiowano jako "realne" i konieczne, była bez wątpienia ogromna. Przyczyniała się walnie do powstania sfery niezależnego życia publicznego, która wpływała na kształtowanie się nowoczesnej tożsamości Polaków i innych narodów regionu. Opozycja odgrywała ważną rolę edukacyjną, wzorotwórczą, popularyzowała postawy obywatelskie, idee państwa prawa. Aleksander Smolar, 1999