Niniejszy tom zawiera zbiór studiów dedykowanych Profesorowi Marianowi Biskupowi, jednemu z najwybitniejszych polskich historyków drugiej połowy XX wieku, członkowi rzeczywistemu Polskiej Akademii Nauk, członkowi czynnemu Polskiej Akademii Umiejętności, prezesowi Polskiego Towarzystwa Historycznego w latach 1973-1978, wieloletniemu prezesowi Towarzystwa Naukowego w Toruniu, od 1958 roku redaktorowi "Zapisek Historycznych", należących do najważniejszych w tej części Europy naukowych czasopism historycznych. Dnia 19 grudnia 2002 roku Profesor Biskup obchodził osiemdziesiątą rocznicę urodzin. Z tej okazji w dniach 12-13 grudnia 2002 roku odbyły się w Toruniu uroczystości jubileuszowe, których jednym z elementów była międzynarodowa konferencja naukowa pt. "Prusy i Inflanty między średniowieczem i nowożytnością. Państwo - społeczeństwo - kultura". Wygłoszone na tej konferencji referaty stały się podstawą artykułów drukowanych w prezentowanej książce - siedemnastu tekstów autorów z Polski, Niemiec, Łotwy i Litwy. Ich podsumowanie przedstawił na konferencji oraz na kartach książki wieloletni przyjaciel Mariana Biskupa, ściśle związany z toruńskim środowiskiem historycznym profesor Udo Arnold z Bonn. Tom kończy podsumowujący głos Jubilata.