Giovanni Maria Mastai-Ferretti (1792-1878) – papież Pius IX (1846-1878) to jedna z najznamienitszych, a je dnocześnie budzących wielkie kontrowersje, postaci w historii Kościoła katolickiego. Jego najdłuższy w historii pontyfikat, trwający 31 lat 7 miesięcy i 21 dni, przypadł na czas politycznych walk i rewolucyjnych reform w Europie i na świecie. Przypadł również na czas erupcji nowych ideologii i gwałtownego rozwoju nauki. Wychowany w domu znanym z otwartości na cywilizacyjny i historyczny postęp wydawał się być idealnym kandydatem nie tylko do religijnego, ale i narodowego przywództwa jednoczących się Włoch. Podjęte przez niego, jako nowo wybranego papieża, działania zdawały się potwierdzać te oczekiwania. Zreformował Państwo Kościelne, zezwolił na budowę kolei żelaznej, złagodził cenzurę, powołał do życia dla łatwiejszego kontaktu z wiernymi dziennik L’ Osservatore Romano, otworzył bramy żydowskiego getta w Rzymie, rozbudował i zreorganizował struktury Kościoła w wielu krajach świata. Szybko jednak przekonał się, że zachodzące wokół zmiany, a zwłaszcza rozwój liberalizmu, stają się zagrożeniem dla Kościoła, dla dobra którego pracował przez całe życie. Wobronie wyznawanych i praktykowanych wartości musiał przyjąć stanowisko bardziej konserwatywne, a to z kolei spowodowało, iż przeciwnicy zaczęli przedstawiać go jako przeciwnika postępu. W obronie jedności Kościoła zwołał w 1869 roku I Sobór Watykański, który zaowocował wieloma znaczącymi po stanowieniami i dokumentami. Pius IX zapisał się godnie również w historii Polski, gdy w 1863 roku wezwał cały Kościół katolicki na świecie do modlitw za Polskę, przeciwstawiając się tym barba rzyńskiemu dławieniu przez Rosję Powstania Styczniowego. 3 września 2000 roku Jan Paweł II ogłosił go błogosławionym.