Pamięć fascynuje badaczy od wielu wieków, gdyż jest jednym z najważniejszych procesów związanych z ludzką egzystencją. W ostatnich latach, dzięki dynamicznemu rozwojowi nowoczesnych technik badawczych, obserwujemy ogromny postęp w poznaniu tego fenomenu, tak w ujęciu neuropsychologicznym, jak i neurobiologicznym. Pozwoliło to na usystematyzowanie wiedzy na temat istoty pamięci, jej poszczególnych aspektów, związku z czynnością kluczowych dla nich obszarów mózgu oraz na temat znaczenia zaburzeń pamięci w chorobach neurologicznych, w których zaburzenia pamięci są jednym z podstawowych objawów klinicznych choroby. Szczególne zainteresowanie badaczy skupiło się ostatnio na możliwościach badania wczesnych etapów chorób przebiegających z otępieniem, m.in. na zjawisku tzw. łagodnych zaburzeń poznawczych (MCI, ang. mild cognitive impairment). Zaburzenie to stanowi pośredni etap pomiędzy naturalnym osłabieniem funkcji poznawczych związanych z wiekiem a otępieniem, chociaż etiopatogeneza MCI nie jest jeszcze w wystarczającym stopniu poznana. Warto więc przybliżyć Czytelnikowi najważniejsze informacje na temat funkcjonowania procesów poznawczych, zwłaszcza pamięciowych, na temat ich znaczenia w etiopatogenezie i w obrazie klinicznym chorób neurologicznych, podstawowych metod rozpoznawania zaburzeń w tym zakresie oraz przedstawić najnowsze dane na temat możliwości poprawy funkcji kognitywnych za pomocą metod farmakologicznych i pozafarmakologicznych.