Trudne, dramatyczne losy Ukrainy znalazły wyraz w fundamentalnych stwierdzeniach, które w ciągu ostatnich przeszło dwóch stuleci formułowane były w ukraińskiej myśli społecznej, podejmującej z uporem wysiłku dowodzenia prawd - zdawać by się mogło - oczywistych: jesteśmy odrębną wspólnotą etniczno–narodową, mamy prawo do samodzielnego bytu politycznego, do życia razem w granicach własnego państwa. Równocześnie w nieustannym poszukiwaniu odpowiedzi na pytania: Jak zachować tożsamość? Jak walczyć o własną państwowość? Jak powinna wyglądać ta nasza państwowość? I wreszcie: czy niepodległe państwo istotnie stanowi wcielenie w życie ukraińskiej idei narodowej, której rozwój znajdował odbicie w kulturze i walce o niezawisłość? Ze Słowa wstępnego