Antologia tekstów o narodzie – jego różnych teoretycznych koncepcjach i ideowych interpretacjach oraz związanych z nimi praktycznych politycznych dylematach – autorstwa czołowych polskich myślicieli XIX i pierwszej połowy XX wieku. "O tyle tylko świat potrzebuje Polski, o ile Polska jest i pozostaje rzeczywistą potęgą czyli narodem". - Zygmunt Krasiński "Jestem Polakiem – więc mam obowiązki polskie: są one tym większe i tym silniej się do nich poczuwam, im wyższy przedstawiam typ człowieka". - Roman Dmowski "Narodowy byt polski, bez względu na formy, które przybiera lub przybierać może, polega i opiera się pod względem materialnym i geograficznym na posiadaniu ziemi przez Polaków oraz na zamożności we wszelkich kierunkach całego społeczeństwa. Pod względem duchowym – na moralności ogólnej, która nie może się obejść bez podstawy religijnej, zatem na religii". - Stanisław Koźmian