Monografia zawiera analizę rozwiązań kompensacyjnych funkcjonujących w systemie prawa karnego. Obrazuje wielowątkowa problematykę dotyczącą naprawienia szkody wyrządzonej pokrzywdzonemu przestępstwem z perspektywy zarówno materialnego prawa karnego, jak i procesu karnego, z odpowiednim uwzględnieniem płaszczyzny wykonawczej oraz prawa cywilnego i w części także ogólnej teorii prawa. Takie kompleksowe ujecie ukazuje funkcjonowanie instytucji kompensacyjnych, które aktualizują się w momencie wyrządzenia szkody, oraz sytuacje prawna konfrontowanego z nimi pokrzywdzonego. W pracy przedstawiono również problematykę dualizmu regulacji prawnych o charakterze kompensacyjnym, ujawniającego się w konkurencyjności instytucji prawa karnego i cywilnego. Poddano rozwadze zagadnienie właściwości i zakresu kompensacji wprowadzonej do prawa karnego, a pozostającej dotąd domena prawa cywilnego. Szczególna uwagę poświęcono rozważaniom o naprawieniu szkody jako samoistnej sankcji - reakcji na przestępstwo. Jej rezultat to wyznaczenie obszaru, w którym zasadne jest poprzestanie na odszkodowaniu przy niecelowości orzekania kary oraz oznaczenie możliwości modyfikacji wymiaru kary w sytuacjach, w których naprawiono szkodę. Praca jest połączeniem refleksji teoretycznej z analiza wątpliwości rodzących się na tle praktyki orzeczniczej.