Nad Niemnem to powieść ukazująca postaci o kontrastowych charakterach, różnym stosunku do pracy i przeszłości narodowej. Autorka opisała konflikt między rodziną Korczyńskich i Bohatyrowiczów, przedmiotem którego są kłótnie o ziemię. Ważnym wątkiem utworu są również dzieje Justyny Orzelskiej - ubogiej i dumnej panny, która nie chce być ani kochanką Zygmunta Korczyńskiego, ani żoną Teofila Różyca; wybiera za to skromne życie u boku Jana Bohatyrowicza. Czy miłość Justyny i Jana pomoże zażegnać konflikt między rodzinami?