Na książkę składa się trzydzieści siedem artykułów interpretujących różnorakie aspekty wizji kultury polskiej i europejskiej, odsłaniające się w piśmiennictwie klasyków nacjonalizmu do roku 1939, a także w dziełach literackich i publicystycznych tych pisarzy, których postawy inspirowane były ideologią Narodowej Demokracji bądź w jakiś sposób do niej nawiązywały. Dominują zdecydowanie opracowania historycznoliterackie (taki był zamysł redaktorów książki), co wywołuje ten skutek, że projekty ideologiczne opisywane są także ze względu na sposób ich artykulacji, na przykład w formie fikcji literackiej czy dyskursu filozoficznego. Niniejsza publikacja nie jest zbiorem studiów politologicznych ani historycznych. Autorów interesowało raczej to, co można nazwać podmiotową reakcją na nacjonalizm czy partycypowanie w nacjonalizmie, a także różne sposoby rozumienia tego pojęcia, co znajduje wyraz w definicjach i dystynkcjach stosowanych przez autorów opracowań. Ze Wstępu