Monografia poświęcona działalności archeologicznej przedstawicieli dwóch znakomitych rodów wielkopolskich: hrabiów Mielźyńskich i Tarnów, którzy przez kilka pokoleń - amatorsko, ale z wielkim zaangażowaniem - zajmowali się najdawniejszą przeszłością Polski: na terenie swych majątków ziemskich prowadzili wykopaliska, tworzyli dworskie kolekcje zabytków archeologicznych, a także wspierali finansowo i organizacyjnie różne przedsięwzięcia naukowe w tym zakresie. Część wykorzystanych przez autora materiałów jest wynikiem jego wieloletnich poszukiwań archiwalnych w kraju i za granicą. Książkę uzupełniają liczne ilustracje (barwne i czarno-białe).