Obecny kryzys zaskoczył prawie wszystkich, łącznie z wybitnymi przedstawicielami ekonomii. To zaskoczenie nie odnosi się może do samego wystąpienia kryzysu, ale raczej jego skali, zasięgu i czasu trwania. Zamiarem autorów niniejszej publikacji było przedstawienie wstępnych analiz dotyczących tego, jak trwający globalny kryzys gospodarczy może wpłynąć na procesy jednoczenia się Europy, przede wszystkim z perspektywy krajów, które są wciąż na początku tej drogi, a więc krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Przedstawione w tym zbiorze analizy mają wstępny charakter, ponieważ w trakcie ich pisania kryzys wciąż się pogłębiał i brakowało oznak ożywienia gospodarczego.