Autorzy tomu postawili sobie za zadanie wskazanie europejskiego kontekstu polskiego etosu humanistów oraz zanalizowanie odmienności etycznego dyskursu humanistycznego i scholastycznego. Przedstawiają polskie i europejskie definicji podstawowych kategorii etycznych zawartych w rozmaitych leksykonach filozoficznych, a także w traktatach mitograficznych. Omawiają napięcia między klasycznym znaczeniem kategorii etycznych a ich chrześcijańską recepcją, świadome „używanie” tych kategorii przez autorów chrześcijańskich w odmiennej sytuacji kulturowej.