Monografia poświęcona Elie Bertrandowi (1713-1797), kalwińskiemu pastorowi, tytularnemu radcy dworu Stanisława Augusta Poniatowskiego, wybitnemu szwajcarskiemu naturaliście, którego trzechsetlecie urodzin przypada w 2013 roku. Autor publikacji przeanalizował projekty reform Rzeczpospolitej Elie Bertranda, nakreślił jego stosunek do sprawy dysydenckiej i konfederacji barskiej, ukazał rolę helweckiego uczonego w procesie informowania europejskiej opinii publicznej o sytuacji wewnętrznej Polski. Zawarte w książce rozważania opierają się na mało znanych źródłach rękopiśmiennych, pochodzących z polskich i zagranicznych bibliotek zbiorów archiwalnych. W towarzyszącym pracy obszernym aneksie znajdują się cytowane in extenso teksty źródłowe (m.in. projekty reform autorstwa Elie Bertranda).