Październik 1944 roku: Karnię, część regionu Friuli w północno-wschodnich Włoszech, okupują Niemcy i ich sojusznicy Kozacy, którym naziści obiecali w tamtych stronach własne państwo. Z relacji świadka, który przez następne lata będzie badał rozmaite wersje zdarzeń, poznajemy nigdy do końca niewyjaśnioną mozaikę sprzecznych interpretacji, okrutną grę historii mieszającej role prześladowanych i ofiar, tajemnice rodem z marnych powieści i autentyczne tragedie. „Nie poszukuję prawdy, lecz powodów i wyjaśnień przeinaczania prawdy”, powiada narrator, poruszając się w świecie znaków, wskazówek, śladów i dysponując jedynym niezaprzeczalnie realnym przedmiotem: rękojeścią szabli znalezionej w anonimowym grobie. Joanna Ugniewska