Zgromadzenie i przygotowanie do druku materiałów do prezentowanej książki trwało długo, a jeszcze dłużej dojrzewała idea całego przedsięwzięcia. Pierwszym impulsem stały się nagrody jubileuszowe dla pracowników Instytutu Socjologii za 20, 25, 30 oraz 35 lat ich aktywności zawodowej, którzy z niejakim zdumieniem konstatowali, że przekroczyli już, a wraz z nimi i socjologia toruńska, wiek młodzieńczy i najwyższa pora na bilanse wieku dojrzałego. Impulsem drugim była lawina doktoratów i habilitacji naszych pracowników – absolwentów socjologii toruńskiej – w pierwszej dekadzie XXI wieku. Owe awanse naukowe traktowaliśmy jako oczywistą zapowiedź nieuchronnie nadchodzącej zmiany pokoleniowej, skutkującej przejmowaniem sterów socjologii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika przez drugą generację socjologów toruńskich (trzydziestolatków i czterdziestolatków), już ukształtowanych w strukturach Katedry, a potem Instytutu Socjologii. I wreszcie pod koniec dekady pojawił się impuls trzeci – nieubłagany upływ czasu, którego skutkiem w najbliższych kilku latach jest i będzie odchodzenie pierwszej generacji pracowników Instytutu na wcale nieprzedwczesne emerytury. W następstwie tych zdarzeń 20 października roku 2007, z inicjatywy ówczesnej Rady i Dyrekcji Instytutu Socjologii, większość jego byłych i obecnych pracowników spotkała się na sesji poświęconej „dokonaniom i planom naukowym Instytutu, zorganizowanej dla uczczenia trzydziestu lat działalności socjologicznej jednostki organizacyjnej (Zakładu, Katedry, Instytutu) w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika”. Podczas tego spotkania, nadzwyczaj dobrze zapisanego w pamięci jego uczestników, pojawiła się propozycja, aby nie było to jednorazowe wydarzenie, tylko początek czegoś na kształt obchodów jubileuszu socjologii toruńskiej, ich zwieńczeniem zaś powinno być kolejne spotkanie, na którym światło dzienne ujrzy tom jubileuszowy, będący próbą zbilansowania pierwszych dekad socjologii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika.