Niniejsza książka to obszerne studium wczesnej nawigacji i jej miejsca w rozwoju kultury ludzkiej od czasów najdawniejszych po koniec epoki kamienia. Podjęcie tego tematu jest bardzo aktualne wobec coraz liczniejszych archeologicznych i paleoantropologicznych dowodów opanowania środowiska wodnego w pradziejach. Nie można już dłużej, jak słusznie twierdzi Autor, rozpoczynając książkę, marginalizować środowiska morskiego, kreśląc wizję pradziejowych społeczności zarówno myśliwsko-zbierackich, jak i wczesnorolniczych. Książka doktora Andrzeja Pydyna jest cennym i inspirującym opracowaniem tematyki dotychczas na taką skalę nie ujmowanej. Stanowi ona ważne uzupełnienie naszej dotychczasowej wizji początków kultury ludzkiej i wzbogaca ją o kompleksowo podane, przekonujące argumenty, przemawiające za opanowaniem środowiska morskiego przez wczesnych ludzi. Gratuluję Autorowi uzyskanego efektu i dotarcia do tak wielu zróżnicowanych chronologicznie, geograficznie i tematycznie źródeł. Fragment recenzji prof. dr. hab. Pawła Valde-Nowaka, Uniwersytet Jagielloński