Inicjatywa zorganizowania konferencji zrodziła się w okresie trwania medialnej dyskusji związanej ze wzmożonym zainteresowaniem udostępnianymi przez IPN materiałami wytworzonymi przez aparat represji Polski "ludowej". W wielu diecezjach powołano wówczas komisje, które miały zbadać problem inwigilacji Kościoła przez Służbę Bezpieczeństwa i kontakty z nią części duchowieństwa. Idea, która legła u podstaw zorganizowania konferencji, wpisywała się w nurt tych zainteresowań. ze Wstępu ks. prof. dr. hab. Bogdana Stanaszka