Teorie socjologiczne interpretują i wyjaśniają ogólne procesy społeczne w oparciu o różne modele świata ludzkiego. W serii Współczesne Teorie Socjologiczne publikujemy najważniejsze dzieła reprezentujące te wizje rzeczywistości społecznej, które okazały się szczególnie znaczące po II wojnie światowej, i które uważamy za istotne do dzisiaj. Interesują nas również koncepcje socjologiczne będące przedmiotem debaty na przełomie XX i XXI wieku. To właśnie współczesna klasyka socjologiczna pozwala nam lepiej zrozumieć dzisiejszy i przyszły świat. Janusz Mucha Prezentowana tutaj teoria łączy perspektywę analityczną i historyczną: obejmuje analizę aktywności i jej składników oraz zbiór hipotez na temat okoliczności historycznych, w jakich społeczeństwa czy subspołeczeństwa (grupy etniczne, klasy) zdobywają rozmaite stopnie samokontroli. Jako koncepcja analityczna, społeczeństwo aktywne to model, z jakim można porównywać rzeczywistą strukturę rozmaitych społeczeństw i subspołeczeństw, i za pomocą którego mogą one zostać poddane szczegółowej analizie. Historycznym kontekstem, w jakim pojawia się opcja aktywna, a więc i kontekstem dla niniejszej pracy, jest współczesna cywilizacja oraz jej przemiany.